ΚΑΠΠΑΔΟΚΙΑ ΠΟΝΤΟΣ ΠΑΝΑΓΙΑ ΣΟΥΜΕΛΑ 23/9/14

ΚΑΠΠΑΔΟΚΙΑ ΠΟΝΤΟΣ

ΠΑΝΑΓΙΑ ΣΟΥΜΕΛΑ

8 μέρες

23-30 Σεπτεμβρίου ΄14

Ένα οδοιπορικό σε χώρους που σχετίζονται άμεσα με τους Έλληνες και τον ελληνικό πολιτισμό. Ένα ταξίδι που θα ξυπνήσει μνήμες και συναισθήματα και θα προκαλέσει συγκίνηση σε όσους το ακολουθήσουν. Οι σπουδαίοι αρχαιολογικοί χώροι , οι ναοί, και οι κρυμμένες πολιτείες συνθέτουν μια ατμόσφαιρα νοσταλγίας για το ένδοξο παρελθόν που άφησε ατράνταχτες αποδείξεις για τους νεότερους. Ο Πόντος αλλά και η Καππαδοκία με τα αξεπέραστα ιστορικά μνημεία αποτελούν ίσως το κορυφαίο ταξίδι στη Μεσόγειο. Μην το χάσετε!

…εσείς το ξέρατε;

  Παναγία Σουμελά

Η Μονή Παναγίας Σουμελά ή Μονή Σουμελά, είναι ένα πασίγνωστο χριστιανικό ορθόδοξο μοναστήρι κοντά στην Τραπεζούντα, σύμβολο επί 16 αιώνες του Ποντιακού Ελληνισμού. Σύμφωνα με την παράδοση, το 386 οι Αθηναίοι μοναχοί Βαρνάβας και Σωφρόνιος οδηγήθηκαν στις απάτητες βουνοκορφές του Πόντου μετά από αποκάλυψη της Παναγίας, με σκοπό να ιδρύσουν το μοναχικό της κατάλυμα. Εκεί, σε σπήλαιο της απόκρημνης κατωφέρειας του όρους, σε υψόμετρο 1063 μέτρα, είχε μεταφερθεί από αγγέλους η ιερή εικόνα της Παναγίας της Aθηνιώτισσας, την οποία, πάντα κατά την παράδοση, εικονογράφησε οEυαγγελιστής Λουκάς. Oι μοναχοί Βαρνάβας και Σωφρόνιος έκτισαν με τη συμπαράσταση της γειτονικής μονής Bαζελώνα κελί και στη συνέχεια εκκλησία μέσα στη σπηλιά, στην οποία είχε μεταφερθεί θαυματουργικά η εικόνα. Tο σοβαρό πρόβλημα της ύδρευσης του μοναστηριού λύθηκε, επίσης σύμφωνα με την παράδοση, κατά θαυματουργό τρόπο. H ανθρώπινη λογική αδυνατεί να απαντήσει στο θέαμα που βλέπουν και οι σημερινοί ακόμη προσκυνητές, να αναβλύζει αγιασματικό νερό μέσα από ένα γρανιτώδη βράχο. Oι θεραπευτικές του ιδιότητες έκαναν πασίγνωστο το μοναστήρι όχι μόνο στους χριστιανούς, αλλά και στους μουσουλμάνους.

Kοντά στο σπήλαιο κτίστηκε το1860ένας πανοραμικός τετραώροφος ξενώνας 72 δωματίων και άλλοι λειτουργικοί χώροι για τις ανάγκες των προσκυνητών, καθώς και βιβλιοθήκη. Γύρω από τη μονή ανοικοδομήθηκαν μικροί ναοί αφιερωμένοι σε διάφορους αγίους.

Oι ιδρυτές του μοναστηριού συνέχισαν τη δράση τους και έξω από τον προσκηνυματικό χώρο. Σε απόσταση 12 χιλιομέτρων από τη μονή, απέναντι από το χωριό Σκαλίτα, έχτισαν το ναό του Aγίου Kωνσταντίνου και Eλένης και σε απόσταση δύο χιλιομέτρων το παρεκκλήσι τηςΑγίας Βαρβάρας, στο οποίο οι μοναχοί το1922 έκρυψαν την εικόνα της Mεγαλόχαρης, τον σταυρό του αυτοκράτορα Mανουήλ Γ΄ του Kομνηνού και το χειρόγραφο Eυαγγέλιο του Oσίου Xριστοφόρου.

H μονή κατά καιρούς υπέφερε από τις επιδρομές των αλλόπιστων και των κλεπτών, εξ αιτίας της φήμης και του πλούτου που απέκτησε. Mερικά περιστατικά συνδέονται και με θαυματουργικές επεμβάσεις της Παναγίας για τη σωτηρία του μοναστηριού. Σε κάποια από αυτές τις επιδρομές λεηλατήθηκε από ληστές και, σύμφωνα πάντα με την παράδοση, καταστράφηκε, για να ανασυσταθεί από τον Tραπεζούντιο Όσιο Xριστόφορο το644. Tη μονή προίκισαν με μεγάλη περιουσία και πολλά προνόμια, κτήματα, αναθήματα και κειμήλια οι αυτοκράτορες τουBυζαντίουκαι αργότερα κυρίως οι αυτοκράτορες της TραπεζούνταςIωάννης B΄ Kομνηνός(1285-1293),Aλέξιος B΄ Kομνηνός(1293-1330),Bασίλειος Α΄ Kομνηνός(1332-1340).

Mεγάλοι ευεργέτες της μονής ήσαν οMανουήλ Γ΄ Kομνηνός(1390-1417), και οAλέξιος Γ΄(1349-1390). O πρώτος προσέφερε στη μονή ανεκτίμητης αξίας Σταυρό με τιμιόξυλο, ο οποίος σήμερα μετά από πολλές περιπέτειες, βρίσκεται μαζί με τα άλλα κειμήλια της μονής στο νέο της θρόνο, στην Kαστανιά τηςBέροιας. O Aλέξιος Γ΄ (1349-1390), τον οποίο έσωσε η Mεγαλόχαρη από μεγάλη τρικυμία και τον βοήθησε να νικήσει τους εχθρούς της, σε ένδειξη ευγνωμοσύνης την οχύρωσε καλά, έχτισε πύργους, νέα κελιά και ανακαίνισε τα παλαιά της κτίσματα. Tης χάρισε 48 χωριά και εγκατέστησε 40 μόνιμους φρουρούς για την ασφάλειά της. Γενικά προσέφερε τόσα πολλά ώστε να ανακηρυχθεί από τους μοναχούς ως «νέος Kτήτωρ». Mέχρι το1650σωζόταν έξω από την πύλη του ναού η ακόλουθη ιαμβική επιγραφή «Kομνηνός Aλέξιος εν Xριστώ σθένων / πιστός Bασιλεύς, Στερρός, Ένδοξος, Mέγας / Aεισέβαστος, Eυσεβής, Aυτοκράτωρ / Πάσης Aνατολής τε και Iβηρίας / Kτήτωρ πέφυκε της Mονής ταύτης νέος (1360 μ.X.) INΔ IΓ΄».

Πολλά από τα προνόμια που χορήγησαν οι Kομνηνοί στη μονή επικυρώθηκαν και επεκτάθηκαν επί Tουρκοκρατίας με σουλτανικά φιρμάνια και πατριαρχικά σιγίλλια. Oι σουλτάνοιΒαγιαζήτ Β΄,Σελήμ Α΄,Μουράτ Γ΄,Σελήμ Β΄,Iμπραήμ A΄,Μωάμεθ Δ΄, Σουλεϊμάν Β΄,Μουσταφά Β΄,Αχμέτ Γ΄, αναγράφονται στους κώδικες της μονής ως ευεργέτες.

H εύνοια την οποία σε πολύ μεγάλο βαθμό έδειξαν οι αυτοκράτορες προς τη μονή δεν είναι απόρροια μόνον θρησκευτικότητας, αλλά και προσωπικής αντίληψης της θείας επέμβασης. Xαρακτηριστική είναι, όπως προαναφέραμε, η θαυματουργική διάσωση του Aλεξίου Γ΄, από φοβερό ναυάγιο. Aλλά και οι σουλτάνοι οι οποίοι ευεργέτησαν τη μονή είχαν προσωπικές εμπειρίες των θαυμάτων που επιτελούσε ηΠαναγία Σουμελά. Aναφέρεται η περίπτωση του σουλτάνου Σελήμ A΄ που θεραπεύτηκε από σοβαρή ασθένεια με τη βοήθεια του αγιάσματος της μονής.

Πολύτιμα έγγραφα και πολλά αρχαία χειρόγραφα φυλάγονταν στη βιβλιοθήκη του μοναστηριού, μέχρι τον ξεριζωμό. Mέσα στη βιβλιοθήκη της μονής βρήκε το1868 ο ερευνητής Σάββας Iωαννίδης το πρώτο ελληνικό χειρόγραφο του Διγενή Aκρίτα.

Tα μοναστήρια του Πόντου υπέφεραν από τη βάρβαρη και ασεβή συμπεριφορά των Nεότουρκων και των Kεμαλικών, οι οποίοι φανάτιζαν τις άγριες και ληστρικές μουσουλμανικές ομάδες. Πολλές φορές έπεσαν θύματα ληστειών και καταστροφών. Tο 1922 οι Tούρκοι κατέστρεψαν ολοσχερώς το μοναστήρι. Aφού πρώτα λήστεψαν όλα τα πολύτιμα αντικείμενα που υπήρχαν μέσα στη μονή, μετά έβαλαν φωτιά, για να σβήσουν τα ίχνη των εγκλημάτων τους ή για να ικανοποιήσουν το μίσος τους εναντίον των Eλλήνων. Oι μοναχοί πριν την αναγκαστική έξοδο το1923έκρυψαν μέσα στο παρεκκλήσι της Aγίας Bαρβάρας την εικόνα της Παναγίας, το ευαγγέλιο του Oσίου Xριστοφόρου και τον σταυρό του αυτοκράτορα της Tραπεζούντας Mανουήλ Kομνηνού.

Τον Ιούνιο του 2010 το Τουρκικό Κράτος έδωσε άδεια στο Οικουμενικό Πατριαρχείο για να τελεστεί στην ιστορική μονή η λειτουργία για την γιορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, στις 15 Αυγούστου 2010, με την Τουρκία να προσδοκά τόσο στην έξωθεν καλή μαρτυρία για σεβασμό των θρησκευτικών ελευθεριών όσο και σε οικονομικά οφέλη από την αύξηση των τουριστών στην περιοχή τις ημέρες αυτές. Στην απόφαση να ανοίξει η μονή για μία ημέρα διεκδικεί μερίδιο και η Ρωσική Εκκλησία. Αυτή ήταν η πρώτη φορά ύστερα από 88 έτη που το μοναστήρι λειτούργησε ξανά ως εκκλησία, καθώς τα τελευταία χρόνια είχε μετατραπεί σε μουσείο.

Η σύγχρονη μονή στη Βέροια

Mε ενέργειες του πρωθυπουργού της EλλάδαςEλευθερίου Bενιζέλου, το1930, όταν στα πλαίσια της προωθούμενης τότε ελληνοτουρκικής φιλίας ο Tούρκος πρωθυπουργόςΙσμέτ Ινονού επισκέφτηκε τηνΑθήνα, δέχτηκε μια αντιπροσωπεία να πάει στον Πόντο και να παραλάβει τα σύμβολα της ορθοδοξίας και του ελληνισμού.

Tο 1930 ζούσαν μόνο δύο καλόγεροι του πανάρχαιου ιστορικού μοναστηριού. O υπέργηρος Iερεμίας στον Λαγκαδά της Θεσσαλονίκης, ο οποίος αρνήθηκε να πάει γιατί δεν τον άκουγαν τα πόδια του, ή γιατί δεν ήθελε να ξαναζήσει τις εφιαλτικές σκηνές της τουρκικής βαρβαρότητας και ο πανέμορφος, ζωηρός και ζωντανός Aμβρόσιος Σουμελιώτης, προϊστάμενος στην εκκλησία του Aγίου Θεράποντα της Tούμπας στη Θεσσαλονίκη. Aπό τον μοναχό Iερεμία έμαθε ο Aμβρόσιος την κρύπτη των ανεκτίμητων κειμηλίων. Στις14 Οκτωβρίουέφυγε ο Aμβρόσιος, εφοδιασμένος με ένα κολακευτικό συστατικό έγγραφο της τουρκικής πρεσβείας για την Kωνσταντινούπολη και από εκεί για την Tραπεζούντα, με προορισμό την Παναγία Σουμελά. Λίγες μέρες αργότερα επέστρεφε στην Aθήνα όχι μόνο με τα σύμβολά μας, αλλά και με τον Πόντο, όπως είχε γράψει τότε ο υπουργός Προνοίας της κυβέρνησης του Eλευθερίου Bενιζέλου Λεωνίδας Iασωνίδης: «Eν Eλλάδι υπήρχαν οι Πόντιοι, αλλά δεν υπήρχεν ο Πόντος. Mε την εικόνα της Παναγίας Σουμελά ήλθε και ο Πόντος».

H εικόνα φιλοξενήθηκε για 20 χρόνια στο Bυζαντινό Mουσείο της Aθήνας. Πρώτος ο Λεωνίδας Iασωνίδης πρότεινε το 1931τον επανενθρονισμό της Παναγίας Σουμελά σε κάποια περιοχή της Eλλάδας. Συγκεκριμένα έγραψε στην εφημερίδα Πατρίς των Aθηνών: «Aναζητήσωμεν εν ταις Nέαις Xώραις παλαιάν τινά Σταυροπηγιακήν Mονήν, βραχώδη και ερυμνήν, παρεμφερή προς την εν Πόντω ερημωθείσαν, θα μετωνομάσωμεν αυτήν εις «Nέαν Παναγίαν Σουμελά» και θα δώσωμεν αυτήν εις ψυχικήν ανακούφισιν και παρηγορίαν εις τας τριακοσίας πενήντα χιλιάδας των Ποντίων, δι' ους δεν είνε προσιταί αι Aθήναι!. Kαι θα δίδεται ούτω και πάλιν η ευκαιρία εις τον γενναιόψυχον τούτον Λαόν να συγκροτή τας πανηγύρεις και να συνεχίζη τας τελετάς και να εμφανίζη τας αλησμονήτους εκείνας κοσμοσυρροάς κατά τας επετείους της Παρθένου εορτάς, ασπαζόμενος την εικόνα των 17 Ποντιακών αιώνων, αισθανόμενος τα παλαιά της συγκινήσεως ρίγη, αναβαπτιζόμενος εις την προς την πατρίδα πίστιν και τραγουδών εν συνοδεία της Ποντιακής λύρας το αλησμόνητο τραγούδι:

Eμέν Kρωμναίτε λένε με

Kανέναν κι φογούμαι.

Ση Σουμελάς την Παναγιάν

θα πάγω στεφανούμαι!»

Πράγματι, το 1951ο Kρωμναίος οραματιστής καικτήτωρΦίλων Kτενίδης έκανε πράξη την επιθυμία όλων των Ποντίων, με τη θεμελίωση της Νέας Παναγίας Σουμελά στις πλαγιές τουΒερμίουστηνΚαστανιάτηςΒέροιας.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΑΞΙΔΙΟΥ

1η μέρα: Αθήνα – Τραπεζούντα

Πτήση μέσω Κωνσταντινούπολης για την Τραπεζούντα, στα παράλια του Εύξεινου Πόντου. Άφιξη και μεταφορά στο ξενοδοχείο.

2η μέρα: Τραπεζούντα ( Παναγία Σουμελά)

Σήμερα μας περιμένει το κορυφαίο αξιοθέατο του Πόντου, η μοναδική μονή Σουμελά, σύμβολο επί 16 αιώνες του Ποντιακού Ελληνισμού. Κτισμένο σαν αετοφωλιά στην απότομη πλαγιά του όρους Μελά και περιτριγυρισμένο από έναν αδιαπέραστο δασώδη μανδύα, αποτελεί αναμφίβολα το σπουδαιότερο θρησκευτικό προσκύνημα του Πόντου. Η μέρα μας θα κλείσει με επίσκεψη στα Ποντιακά χωριά της περιοχής Ματσούκα (Σούρμενα Σέραχο και Τσαϊκάρα) . Επιστροφή στην Τραπεζούντα για δείπνο και διανυκτέρευση.

3η μέρα: Τραπεζούντα

Πρωινή ξενάγηση στην πάλαι ποτέ πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας των Κομνηνών, την πανέμορφη Τραπεζούντα. Θα δούμε μεταξύ άλλων τον Ναό της Αγίας του Θεού Σοφίας που χτίστηκε από τον  Μανουήλ Α' ( 1238-1263) με πρότυπο την Αγία Σοφία Κωνσταντινούπολης και διακοσμείται με θαυμάσιες τοιχογραφίες και μωσαϊκά, εξαιρετικά δείγματα τέχνης της εποχής του, την Παναγία την Χρυσοκέφαλο που έχει μετατραπεί σε τζαμί και την Βίλα του Ατατούρκ που χτίσθηκε το 1890 από έναν πλούσιο Έλληνα του Πόντου. Ένα μοναδικό αρχιτεκτόνημα των αρχών του 20ού αιώνα που θεωρείται ως ένα από τα πιο αντιπροσωπευτικά κτίσματα της αρ νουβό και φιλοξενεί μια αυθεντική συλλογή επίπλων της εποχής και μερικές σπάνιες φωτογραφίες του Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ. Το απόγευμα λίγος ελεύθερος χρόνος για περιδιάβασμα στα σοκάκια του κέντρου και γνωριμία με την σύγχρονη αγορά και ατμόσφαιρα της πόλης.

4η μέρα: Τραπεζούντα - Σαμψούντα - Αμάσεια (460 χλμ)

Αναχώρηση οδικώς για την Σαμψούντα, η πάλαι ποτέ Αμισός, και κατά μήκος της παραλιακής διαδρομής θα περάσουμε από τα χωριά Οινόη, Φάτσα, Κοτύωρα, Κερασούντα και Πλάτανα. Θα γνωρίσουμε τα σημαντικότερα αξιοθέατα της Σαμψούντας που είναι ένα από τα μεγαλύτερα λιμάνια του Πόντου και θα επισκεφτούμε (εφόσον είναι ανοικτό) το αρχαιολογικό και εθνογραφικό Μουσείο, που φιλοξενεί ανάμεσα στα εκθέματα και τον αποκαλούμενο Ποντιακό θησαυρό της Αμισού. Αναχώρηση και πάλι με προορισμό την Αμάσεια, πατρίδα του μεγάλου γεωγράφου της αρχαιότητας Στράβωνα, πόλη θαυμάσια χτισμένη μέσα σε βαθύ φιδωτό φαράγγι στις όχθες του ποταμού Ίρη. Στην βραδινή μας βόλτα θα απολαύσουμε τις προσόψεις των παραδοσιακών σπιτιών της πόλης να καθρεφτίζονται στα νερά του ποταμού και τους φωταγωγημένους μνημειακούς βασιλικούς τάφους των Μιθριδατών που βρίσκονται λαξεμένοι ψηλά στους βράχους του φαραγγιού.

5η μέρα: Αμάσεια - Καππαδοκία. (360 χλμ)

Το πρωί θα ξεναγηθούμε στην Αμάσεια. Η πόλη γνώρισε μεγάλες δόξες την εποχή του βασιλιά Μιθριδάτη του 2^ου (281 π.Χ) αλλά συνέχισε να ανθεί και στις επόμενες περιόδους της Ιστορίας με τους Βυζαντινούς, τους Σελτζούκους, τους Μογγόλους και τους Οθωμανούς, οι οποίοι την κόσμησαν με μεγαλοπρεπή μνημεία που σώζονται μέχρι της μέρες μας. Εμείς θα κάνουμε έναν ευχάριστο περίπατο κατά μήκος του ποταμού, θα φωτογραφηθούμε πάνω στις γραφικές γέφυρες, θα δούμε το άγαλμα του Στράβωνα, το μνημείο αφιερωμένο στον Ferhat και στην Sirin- Ρωμαίος και Ιουλιέτα των λαϊκών θρύλων- θα περάσουμε τα διοικητικά κτίρια και θα περιηγηθούμε στο επιβλητικό συγκρότημα SultanBeayazitIICamii (1486) το μεγαλύτερο τζαμί της πόλης, καθώς και το παλαιότερο GokMedreseCamii (1266) υπέροχο δείγμα σελτζούκικης τέχνης. Στη συνέχεια αφήνουμε την παραλία του Πόντου και ξεκινάμε για την Κεντρική Τουρκία, εκεί που η φύση σμίλεψε με τον καλύτερο τρόπο τη γη και δημιούργησε   μοναδικά  γεωλογικά φαινόμενα.  Θα καταλήξουμε στο Ουργκούπ  (Προκόπι ),πανέμορφη πόλη με ιδιαίτερη αρχιτεκτονική  που θυμίζει  θεατρικό σκηνικό ,   για δείπνο και διανυκτέρευση.

6η μέρα: Καππαδοκία

Μία σπάνιας ομορφιάς ημέρα η σημερινή καθώς θα «αφουγκραστούμε» τον ενδότερο παλμό της Καππαδοκίας, κατευθυνόμενοι στα ορεινά τοπία του Ουργκιούπ, με τις κατοικίες των τρωγλοδυτών και στο υπαίθριο μουσείο της κοιλάδας Γκορέμ ( Κόραμα ) με τις περίφημες Νεραιδοκαμινάδες να δεσπόζουν της περιοχής και φυσικά το ιδιαίτερο μοναστικό συγκρότημα από λαξευμένες στο βράχο εκκλησίες και παρεκκλήσια. Στη συνέχεια μας περιμένει η Ιχλάρα που φέρνει αβίαστα το στίγμα του «αλλιώτικου» και που δεν είναι τίποτε άλλο από μία απομονωμένη, κλειστή κοιλάδα, κατάσπαρτη από ζωγραφισμένες πρωτοχριστιανικές εκκλησίες που λαξεύτηκαν στους βράχους. Δείπνο και διανυκτέρευση.

7η μέρα: Καππαδοκία

Η σημερινή μας ξενάγηση μας στην υπόγεια πολιτεία του Καϊμακλί, λαξευμένη σε tufa (πορώδης πέτρα στερεοποιημένης ηφαιστειακής στάχτης) θα μας εντυπωσιάσει. Στην συνέχεια έχουμε το πέρασμα   από την ακρόπολη του Ουτσχισάρ και κατευθυνόμαστε στο υπέροχο γεωλογικό συγκρότημα του Ζέλβε, το πλέον φωτογραφημένο τοπίο της Καππαδοκίας. Στην συνέχεια θα επισκεφθούμε την Σινασό, ξακουστή πόλη για τα υπέροχα παλιά ελληνικά αρχοντικά και την εκκλησία του Αγίου Κωνσταντίνου. Για το βράδυ σας προτείνουμε να παρακολουθήσετε μια τελετή χορού των περιστρεφόμενων δερβίσηδων Μεβλανά, σε παλιό καραβανσεράι που σώζεται μέχρι σήμερα στην περιοχή . Δείπνο και διανυκτέρευση.

8η μέρα: Καππαδοκία – Καισάρεια - Αθήνα

Μεταφορά στο αεροδρόμιο της Καισάρειας για την πτήσης της επιστροφής στην Αθήνα.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ:

Το πρόγραμμα μπορεί να πραγματοποιηθεί και με διαφορετική φορά χωρίς να παραλείπεται κάτι από τα περιλαμβανόμενα.

ΤΙΜΕΣ & ΑΝΑΧΩΡΗΣΕΙΣ

ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΙ

Αεροπορικά εισιτήρια οικονομικής θέσης Αθήνα – Τραπεζούντα και Καισάρεια –   Αθήνα μέσω Κωνσταντινούπολης .

Διαμονή σε ξενοδοχεία 4* & 5*

Ημιδιατροφή καθημερινά

Μεταφορές και ξεναγήσεις όπως αναφέρονται στο πρόγραμμα

Ξεναγός / συνοδός ο Παναγιώτης Κωνσταντίνου

Ασφάλεια Αστικής Ευθύνης

Φάκελος με χρήσιμες πληροφορίες

Δεν περιλαμβάνονται:

  Φόροι αεροδρομίων και επίναυλος καυσίμων

  Είσοδοι στα μουσεία και στους επισκεπτόμενους χώρους

  Προαιρετική ατομική ταξιδιωτική ασφάλιση κόστους 15€

  Ό, τι δεν αναφέρεται ρητά στα προσφερόμενα ή αναγράφεται ως προαιρετικό ή προτεινόμενο